2017-01-16 Zmarł płk dr med. Jan Lach 

Z przykrością zawiadamiamy, że dnia 16.01.2017 r. zmarł Płk dr med. Jan Lach.
Został pochowany 26 stycznia 2017 r. na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie.

Płk dr med. Jan Lach - Żołnierz, lekarz, higienista, harcerz Rzeczypospolitej, kapral AK – aktywnie działał w organizacjach kombatanckich. W dniu 01.12.2015 r. odznaczony Złotą Odznaką „za wybitne zasługi dla Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych”.

Urodził się w Łodzi, 20 września 1929 r., w rodzinie oficera zawodowego. W okresie okupacji był członkiem „Szarych Szeregów w Ulu Kominy”, ps. Jastrząb. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego im. Prezydenta Gabriela Narutowicza w 1949 r. wstąpił do wojska do Kompanii Akademickiej i rozpoczął studia w Akademii Medycznej w Łodzi, w ramach Fakultetu Wojskowo-Medycznego. W 1954 r. po uzyskaniu dyplomu lekarza i stopnia oficerskiego został skierowany do 53 Pułku Piechoty w Ostródzie.

W trakcie dalszych lat zajmował kolejno coraz wyższe stanowiska w wojskowej służbie zdrowia: lekarz Dywizjonu Artylerii Rakietowej (1956-1958), starszy lekarz w 6 Szkolnym Pułku Samochodowym (1958-1961), Szef Służby Zdrowia 15 Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Władysława Jagiełły w Olsztynie (1961-1965), starszy asystent w Oddzia¬le Wewnętrznym 103 Wojskowego Szpitala Garnizonowego w Olsztynie (1965-1967), p.o. Ordynatora tego Oddziału (1968), Komendant 108 Wojskowego Szpitala Garnizonowego w Ełku (1969-1974), zastępca ds. lecznictwa Szefa Służby Zdrowia Warszawskiego Okręgu Wojskowego (1974-1980), Adiunkt w Zakładzie Medycyny Zapobiegawczej w Centralnym Szpitalu Klinicznym Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie (1980-1984) oraz kierownik Pracowni Epidemiologii w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii w Warszawie (1985-1990). 

Ponadto w godzinach popołudniowych pracował w cywilnej służbie zdrowia w Ostródzie, Olsztynie i Ełku, prowadząc specjalistyczny gabinet internistyczny w latach 1954-1974, a w Warszawie Poradnię Schorzeń Jelitowych w latach 1974-1999 oraz gabinet lekarza zakładowego w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii. 

Przez cały czas pracy zawodowej podnosił swoje kwalifikacje, uzyskując specjalizację I i II stopnia z chorób wewnętrz¬nych, a następnie z epidemiologii i organizacji ochrony zdrowia wojsk oraz higieny wojskowej. W 1976 r. uzyskał stopień doktora nauk medycznych w Wojskowej Akademii Medycznej. 

W krótkim czasie po ukończeniu studiów lekarskich postanowił obok pracy leczniczej poświęcić się działalności w dziedzinie zapobiegania zachorowaniom. Decyzję tę podjął będąc pod wrażeniem skuteczności szczepień przeciwko chorobie Heinego-Medina, które w dekadzie lat 1960-1970 spowodowały gwałtowne zmniejszenie się liczby zachorowań, a następnie całkowite wyeliminowanie schorzenia w Polsce, przy nikłej skuteczności metod medycyny naprawczej. Od tego czasu rozpoczął się jego „flirt” z Hygeią, który trwał ponad 45 lat. W 1970 r. wstąpił do Polskiego Towarzystwa Higienicznego i w następnych latach aktywnie uczestniczył w jego działalności; był Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego PTH oraz Przewodniczącym Oddziału Warszawskiego PTH. 

Ponadto był członkiem Kolegium redakcyjnego czasopism: „Problemy Higieny” i „Hygeia”. Wykazywał się zdolnościami organizacyjnymi i zamiłowaniem do pracy naukowej. Na każdym stanowisku służbowym tworzył sobie dodatkowo warsztat naukowy. Opracowywał nowe formy organizacyjne wdrażania zasad higieny i lecznictwa. Wyniki swych doświadczeń publikował w czasopismach wojskowych i cywilnych oraz w wystąpieniach na zjazdach i konferencjach naukowych. Przyczyniło się to do upowszechnienia tych form w całym wojsku i niektórych środowiskach cywilnych. 

Był autorem lub współautorem 135 prac naukowych zawierających oryginalne prace badawcze oraz publikacje o charakterze poglądowym z zakresu higieny, epidemiologii, parazytologii, oświaty zdrowotnej oraz organizacji ochrony zdrowia wojsk. Ponadto wykonał 20 opracowań naukowych utajnionych (nie przeznaczonych do druku) wykorzystanych w resorcie Ministerstwa Obrony Narodowej. 

Dr med. Jan Lach po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej w 1990 r., mimo wieku z całym sercem angażował się i poświęcał pracy społecznej na rzecz ludzi „złotej jesieni”. Prowadził ożywioną działalność m.in. w harcerstwie, Związku Byłych Żołnierzy AK, Szarych Szeregach, Stowarzyszeniach i organizacjach naukowych. W 1994 r. z jego inicjatywy założony został lekarsko-ambulatoryjny punkt medyczny w Zespole Opieki Zdrowotnej Warszawa-Żoliborz dla kombatantów. Przez 5 lat był jego kierownikiem; za usługi lekarskie nie przyjmował wynagrodzenia. Jego wysokie kwalifikacje zawodowe i zaangażowanie zjednało mu wysoką ocenę wśród pacjentów, których leczył i udzielał im pomocy leczniczej. Przez 6 lat funkcjonowania tej przychodni skorzystało z niej ponad 1100 Kombatantów. Mimo likwidacji punktu medycznego w każdej wolnej chwili jest do dyspozycji Kombatantów. Przez ostatnie 2 lata hospitalizował chorych Kombatantów i podopiecznych; takich wizyt złożył 95. Nie porzucił też pracy naukowej – uczestniczył w sympozjach, publikował prace naukowe. 

W ramach Warszawskiej Szkoły Zdrowia przeprowadził 11 spotkań z Kombatantami, wygłaszając prelekcje na temat schorzeń cywilizacyjnych, a szczególnie wieku starczego. Prowadził badania przesiewowe w celu wykrycia czynników ryzyka raka jelita grubego, preferując populacje Kombatantów; w latach 1999-2003 przebadał 819 osób, w tym ok. 220 Kombatantów. Jako b. Żołnierz Szarych Szeregów, przewodniczący Komisji ds. kombatantów z młodzieżą zorganizowaną w 71 drużynie Warszawskiej Harcerzy (Praga Północ), wygłosił 25 gawęd o „Szarych Szeregach”. Jesienią 2002 r. nieodpłatnie zaszczepił kilkadziesiąt harcerzy przeciw grypie (biorąc szczepionkę z zasobów wojska). Działając społecznie w Polskim Towarzystwie Higienicznym, jako przewodniczący Oddziału Warszawskiego przenosił na środowiska kombatantów treści materiałów popularno-naukowych, dotyczących zapobiegania wielu schorzeniom, m.in. chorobie wieńcowej serca, nadciśnieniu tętniczemu, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zakażeniom bakteryjnym oraz zapobieganiu nikotynizmowi.

Płk dr med. Jan Lach został pochowany 26 stycznia 2017 r. na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kw. S-IV-1,6-5).

Mowa pożegnalna dr inż. Jana Sobótki - Sekretarza Zarządu Głównego PTH:

Czcigodny księże, pogrążona w smutku rodzino, przyjaciele i koledzy. Zebraliśmy się dzisiaj, aby pożegnać śp. Jana Lacha. 

Płk dr med. Jan Lach był żołnierzem, lekarzem i wybitnym specjalistą w zakresie higieny. W okresie okupacji był członkiem „Szarych Szeregów” i kapralem Armii Krajowej. Po wojnie ukończył studia Wojskowo-Medyczne w Akademii Medycznej w Łodzi, a w 1976 r. uzyskał stopień doktora nauk medycznych w Wojskowej Akademii Medycznej. Przez ponad 45 lat aktywnie uczestniczył w działalności Polskiego Towarzystwa Higienicznego, był Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego i Przewodniczącym Oddziału Warszawskiego. Był autorem lub współautorem 135 prac naukowych i popularyzatorskich z zakresu higieny, epidemiologii i oświaty zdrowotnej. W ramach Warszawskiej Szkoły Zdrowia wygłosił kilkanaście prelekcji na temat schorzeń cywilizacyjnych dla mieszkańców Warszawy.

Dr Jan Lach był społecznikiem, żył dla innych, zawsze można było liczyć na jego wsparcie i bezinteresowność… Potrafił jak mało kto tworzyć atmosferę zgody i współpracy. Był mistrzem w opowiadaniu anegdot, wszyscy w Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Higienicznego pamiętamy spotkania z okazji Świąt Wielkiej Nocy i Bożego Narodzenia, które z humorem prowadził przez ostatnie lata. 

Wszyscy, mając w pamięci dobre chwile i piękne wspomnienia, żegnamy dziś śp. Jana Lacha. Pamięć o Tobie Janku pozostanie żywa i na zawsze w naszych sercach i modlitwie. Chciałbym w tym miejscu zacytować myśl św. Jana XXIII:
„Życie jest trochę jak morska podróż. Wyjeżdżamy, żegnając się i płacząc z powodu oddalenia od osób nam drogich, ale oto, kiedy przybijamy do drugiego brzegu, są inne osoby, które stoją już w porcie i na nas czekają”